پرداخت آنلاین گره گشای حذف صفر از پول ملی - عینک گوچی

به گزارش عینک گوچی، با جدی شدن طرح حذف صفر از واحد پول ملی در ایران این سوال مطرح است که آیا درگاه های پرداخت آنلاین می توانند به فرایند یکسان سازی واحد پولی و حذف چهار صفر از آن یاری نمایند یا خیر؟

به گزارش خبرگزاری عینک گوچی ، اوایل اردیبهشت سال جاری بود که دولت از ایده حذف چهار صفر رونمایی کرد. خبری که بعد از سال ها مسکوت ماندن، بار دیگر بحث های مربوط به ارزش پول ملی و مناسبات اقتصادی در رابطه با آن را به سرتیتر رسانه های اقتصادی بازگرداند. در همان زمان، علی ربیعی سخنگوی دولت در صفحه شخصی خود در فضای مجازی نوشت: فردا در مجلس، برای اصلاح چهار صفر از پول ملی بحث می گردد. مردم به تومان صحبت و مراکز رسمی به ریال ثبت می نمایند. حتی تومان می نویسیم و تومن می گوییم. حذف چهار صفر یک کار لازم برای ساده کردن روابط اقتصادی است.

اما از همان روز تا به امروز، این بحث کماکان ادامه داشت و موافقان و مخالفان خود را پیدا کرد. نکته اصلی دیدگاه مخالفان حول دو موضوع بود. یک اینکه حذف صفر از واحد پولی هزینه بر خواهد بود و در نگاه دوم، اینکه این اقدام بدون در نظر گرفتن سایر ابعاد اقتصادی و اصلاح ساختاری نتیجه ای جز تشدید تورم به خاطر گرد شدن اعداد رو به بالا نخواهد داشت. اما بعضی می گویند حذف صفرها از پول ملی می تواند تا حدودی بار روانی ناشی از لمس تورم را کاهش دهد و باید سعی کنیم در اقتصاد به سمت انضباط اقتصادی و پولی برویم. اما راه حل چیست؟ در ادامه با مروری بر بحث های مطرح شده دیدگاه مخالفان و موافقان این موضوع را می آوریم و در خاتمه درباره این راه حل سخن خواهیم گفت که آیا درگاه های پرداخت آنلاین می توانند راهگشای این موضوع باشند و حذف صفر از واحد پولی را تسهیل بخشند یا خیر.

مخالفان چه می گویند؟

مجیدرضا حریری معتقد است: مساله کشور ما افزایش رشد نقدینگی نسبت به فراوری است و با پاک کردن صفرها راهی به جایی نمی رسد. نایب رئیس اتاق ایران و چین تورم را عاملی می داند که باید در ابتدا مورد توجه قرار بگیرد. چرا که تورم زمینه ساز اصلی همه این بحث ها است. به عقیده او وقتی موتور ماشین جوش می آورد نباید آمپر را تعویض کرد تا معلوم نگردد که ماشین چه زمانی جوش آورده است. مساله حذف صفر هم درست مثل حذف آمپر از اتومبیل است .

فرشاد مومنی، استاد دانشگاه علامه هم در همایشی گفته است: ویژگی مشترک ماجرای حذف صفر از پول ملی در تمام تجربه های پیروز این است که یک اقدام پسینی و نمادین است یعنی به خودی خود فاقد اعتبار و ارزش است.

علی دینی ترکمانی، جامعه شناس اقتصادی هم می گوید با انجام این کار در انجام عملیات اقتصادی به جای رقم های درشت با ارقام کوچکتری سروکار داریم و بعلاوه اسکناس ها هم در حجم کمتری حمل می شوند. بعلاوه با حذف چهار صفر از پول ملی، واحد پولی هم از ریال به تومان تغییر خواهد نمود، اما این عمل در قدرت خرید مردم تغییری ایجاد نمی نماید و آن را افزایش نمی دهد.

این کارشناس مسائل اقتصادی با تاکید بر اینکه حذف چهار صفر از پول ملی باید در کنار اقدامات دیگر انجام گردد، تا اثرگذاری خود را به همراه داشته باشد، گفته است: می بایست سیاست های انقباضی در زمینه پولی دنبال گردد و از سویی انضباط اقتصادی هم باید در دستور کار دولت قرار بگیرد، تا در کنار کنترل تورم، حذف چهار صفر از پول ملی بتواند کارنمودهای خود را حفظ کند.

موافقان چه می گویند؟

طهماسب مظاهری، رییس کل اسبق بانک مرکزی با بیان اینکه ریال، هم به لحاظ قانونی و هم به لحاظ عملی دیگر معنای اولیه خود را از دست داده است، گفته است : حذف چهار صفر از پول ملی اقدامی ضروری و الزامی است. نسبت تورمی که در چند سال اخیر داشتیم به حدی است که اگر بیاییم و چهار تا صفر را حذف کنیم پولمان نسبت به هم قدرت خرید داخل کشور و هم نسبت به ارزش مبادلاتی پول های دیگر دنیا معنا پیدا می نماید.

محمود بهمنی، نماینده مجلس شورای اسلامی هم با اشاره به تأثیر حذف صفر از پول ملی بر تورم هم گفته است: نرخ تورم هیچ گاه متأثر از کمیت واحد پولی تغییر نمی نماید بلکه حجم پول در تورم تأثیرگذار است؛ به اسم مثال به جای چاپ 100 اسکناس 100 تومانی، یک اسکناس 10 هزار تومانی چاپ می گردد که با احتساب هزینه تمام شده 300 تومانی به ازای هر اسکناس 100 تومانی، با چاپ هر اسکناس 10 هزار تومانی، 30 هزار تومان در هزینه صرفه جویی می گردد.

به عقیده رئیس کل اسبق بانک مرکزی، این طرح هیچ تاثیری در کاهش عایدیها ندارد بلکه حجم مبادلات را روان و تسهیل می نماید و ما دیگر دارای یک واحد پولی می شویم.

در بین اصولگرایان هم، غلامرضا مصباحی مقدم عضو سابق کمیسیون اقتصادی به ضرورت حذف صفرها از پول ملی اشاره نموده و گفته است پول ملی باید با پول کشورهای دیگر به خصوص کشورهایی که از نظر اقتصادی شرایط مثبتی دارند، تناسب داشته باشد. پول ایران باید یک نسبت قابل قبولی با یورو، ریال عربستان، لیر ترکیه و درهم امارات داشته باشد. معنای این کار این است که واحد پولی ما که تومان خواهد شد معادل یک یورو می گردد و اگر بخواهد این اتفاق باید سه صفر از واحد پولی حذف گردد.

با این حال، آبان سال جاری، همزمان با کمرنگ شدن صفرهای روی اسکناس های 10 هزارتومانی و ایران چک 100 هزارتومانی چاپ نو بانک مرکزی، بسیاری از کارشناسان این اقدام را مثبت ارزیابی کردند و آن را در راستای شکل دهی به اسکناس های بین نسلی اسم کردند. پایان، مهدی طغیانی، سخنگو کمیسیون اقتصادی مجلس درباره این اقدام گفته حذف 4 صفر از پول ملی هزینه بر نیست، این نماینده مجلس البته یادآور شده بود که تنها 3 درصد از پول ما در کشور به صورت اسکناس بوده و 97 درصد باقی به صورت الکترونیکی نقل و انتقال می گردد.

اما تاکتیک حذف صفر از کجا آمد؟

بعد از جنگ دنیای دوم، دوران تازه ای از حذف صفر از پول کشورها شروع شد و کشورهای بیشتری در مقاطع مختلف به سراغ این سیاست رفتند. در موردی بسیار عجیب مجارستان که بعد از جنگ دنیای با ابرتورمی کم سابقه روبه رو بود، 29 صفر از پول خود حذف کرد و با حذف این 29 صفر، یک واحد پولی نو به نام فورینت، تبدیل به پول رسمی این کشور شد.

به این ترتیب، از سال 1960 تا به امروز، در 71 مورد دولت های در حال توسعه، مجبور به حذف چندین صفر از پول ملی خود شده اند. طی این مدت 19 کشور یک بار اقدام به حذف صفر نموده و 10 کشور هم 2 بار این سیاست را اجرا نموده اند. آرژانتین، یوگسلاویِ سابق و برزیل هم هر کدام به ترتیب با 4، 5 و 6 بار اجرای سیاست حذف صفر، رکوردی ماندگار برجای گذاشتند.

با وجود اینکه تا به امروز کشورهای زیادی اقدام به حذف صفر از واحد پول ملی خود نموده اند اما شاید نزدیکترین تجربه به کشور ما را ترکیه داشته باشد. تجربه ترکیه که یک کشور اروپایی با بستری دنیا سومی است اینگونه رقم خورد که به یکباره 6 صفر از پول این کشور در سال 2005 میلادی حذف شد. تورم در ترکیه از ابتدای دهه 80 میلادی شروع شد و با شتاب به پیش رفت. نهایتا در ژانویه 2005 با حذف 6 صفر از پول ملی، لیر نو جایگزین لیر قدیم شد.

از سوی دیگر، بد نیست بدانیم هلند هم در برهه ای از تاریخ خود که دچار بیماری هلندی یا وابستگی اقتصادی کشور به عایدی غیر منتظره از محل استخراج منابع طبیعی(گاز)، اقتصاد هلند را با تورمی پیش بینی نشده روبرو کرد که با اجرای سیاست های منسجم در کنار حذف چند صفر از پول ملی توانست تجربه پیروزی در این زمینه داشته باشد. وقتی در دهه 60 میلادی تورم این کشور از مرز 100 درصد گذشت، بلافاصله دولت با اعمال سیاست شدید انقباضی در دیپلماسی پولی توانست حجم پول را کنترل نموده و به همراه آن چهار صفر از اسکناس های این کشور حذف شد.

در مجموع، اگرچه موضوع حذف صفر از پول ملی، در سال 72 در دستور کار اداره آنالیز های اقتصادی بانک مرکزی نهاده شد اما بعضی مسئولان با این اقدام موافق نبودند و آنالیز های لازم متوقف شد. حالا در دو دهه بعد، اقدام بانک مرکزی در انجام این ابتکار که اسکناس های با صفر کمرنگ منتشر نموده حائز اهمیت است چرا که در صورت عملیاتی شدن کامل حذف صفرها، هزینه چاپ اسکناس نخواهیم داشت و مردم هم به مرور با نبود صفرها عادت خواهند کرد و می توان گفت از این طریق یک آموزش هم برای مردم شروع شده است.

در مجموع، سیاست حذف صفر در مواردی پیروز بوده که با سیاست های توسعه ای مناسب و کنترل نقدینگی توأم شده است. باید دید در ایران، چه نتیجه ای از حذف 4 صفر از پول ملی و تبدیل تومان به پول رسمی کشور رقم می خورد.

پرداخت آنلاین راهی برای تسهیل حذف صفر

با وجود آرای متفاوتی که در این رابطه وجود دارد، با رونمایی بانک مرکزی از اسکناس های نو به نظر می رسد که این بار عزم دولت برای حذف صفرها جدی است.

بدین ترتیب، به عقیده نگارنده، نظر به این که امروزه درصد بالایی از تراکنش های اقتصادی به صورت الکترونیکی و اینترنتی انجام می گردد، بسیاری به این موضوع خوشبین اند که استفاده از نرم افزارهای پرداخت آنلاین در مبادلات اقتصادی بتواند هزینه های مربوط به چاپ، حمل و نگهداری اسکناس و مسکوکات را کاهش دهد. در این صورت سیاست حذف صفر از واحد پول ملی می تواند با یاری نرم افزارهای پرداخت سرعت بیشتری بگیرد و تبعات کمتری در پی داشته باشد.

همان طور هم که به تازگی رئیس کل بانک مرکزی اعلام نموده است بانک مرکزی به منظور ایجاد تسهیل در پرداخت های الکترونیکی، بزودی از پروژه استفاده از موبایل برای انجام تراکنش های خرید در فروشگاه ها و لذا حذف تدریجی استفاده از فیزیک کارت خرید را رونمایی می نماید. حالا باید دید درگاه های پرداخت آنلاین چه قدر می توانند به فرایند یکسان سازی واحد پولی و حذف چهار صفر از آن یاری نمایند. امری که علاوه بر کنترل تراکنش های اقتصادی و افزایش شفافیت اقتصادی کشور، می تواند مقدمه ای بر اصلاح ساختار اقتصادی و یک جهش روانی در جامعه برای رونق فراوری و پاسداشت پول ملی باشد.

->