تفرش در یک نگاه - عینک گوچی

به گزارش عینک گوچی، تفرش، از شهرهای زیبا و قدیمی استان مرکزی است که در میان مجموعه ای از کوه های پایدار قرار گرفته است.

شهر تفرش در بخش مرکزی شهرستان تفرش و در استان مرکزی واقع شده است. تفرش با مرکز استان یعنی شهر اراک در حدود 85 کیلومتر فاصله دارد و در شمال شرق آن واقع شده است. جمعیت این شهر بر اساس آخرین سرشماری ها حدود 17 هزار نفر و ارتفاع آن از سطح دریا حدود 1970 متر است. زبان غالب مردم آن فارسی است، ولی در بعضی از روستاهای اطراف زبان تاتی که از زبان های قدیمی منطقه نیز است، تکلم می گردد.

تفرش در گذشته نام هایی همانند گبرش و طبرس نیز داشته است و قدمت آن به دوران پیش از اسلام برمی گردد. این شهر در دوره خلافت عمر به دست مالک بن عام اشعری فتح می گردد و مردم آن به دین اسلام می پیوندند. دوران صفوی در تاریخ تفرش بسیار مهم بود تا جایی که علاوه بر راه یافتن تعدادی از سادات تفرش به دربار شاه عباس اول و توسعه نفوذ این شهر در دربار و آباد شدن بیش از پیش آن، تفرش تبدیل به یکی از شکارگاه های ایدئال برای شاهان صفوی نیز می گردد. در دوران سلطنت ناصرالدین شاه قاجار نیز تفرش از ییلاقات برتر منطقه خوانده شده است.

از نقطه نظر جغرافیایی، تفرش در منطقه کوهستانی کشورمان قرار گرفته است. در شمال تفرش قله ای به نام گندم کوه به چشم می خورد که 2156 متر ارتفاع دارد. کوه دیگری به نام قشلاق از شمال و کوه های منار و نقره کمر از سمت جنوب شرق همانند حصاری اطراف تفرش را احاطه نموده اند. به سبب همین قرارگیری در میان کوه ها است که گاهی از این شهر با عنوان چال تفرش نیز یاد شده است. بعلاوه رود آب کمر نیز در تفرش جاری است.

به طور کلی می توان گفت که آب و هوای شهر تفرش نسبتا سرد و خشک است. ضمن آن که به طور میانگین 260 میلی متر در سال، سهم این شهر از بارندگی است.

مردم روستاهای اطراف تفرش به کارهایی همانند زراعت، دامداری، باغداری و بعلاوه ساخت صنایع دستی مشغول هستند. از مهم ترین محصولات تفرش می توان به گندم و جو، انواع حبوبات، سیب، انگور، گردو، گلابی و بادام اشاره نمود. از مشهورترین سوغاتی های خوراکی شهر تفرش می توان کفلمه، گوشفیل، ترخینه، شیره انگور، فتیر و باسلق را نام برد. اما صنایع دستی هم در تفرش رونق فراوانی دارند و قالی بافی، قالیچه بافی، گلیم بافی، تفرشی دوزی، منبت کاری، معرق کاری، مسگری و آینه کاری از مهم ترین آن ها هستند که حتی جنبه صادراتی نیز دارند. در سفر به تفرش می توانید این خوراکی ها یا صنایع دستی آن را به عنوان سوغات با خود به یادگار ببرید.

یکی از زیباترین آیین های سنتی تفرش، آیین باران خواهی است که در روستای کبوران تفرش و سایر روستاها اجرا می گردد. طبق این مراسم سنتی، در دهمین روز از ماه بهمن هر سال مردمی که لباس های سنتی خود را پوشیده اند و موسیقی های شاد محلی نیز می نوازند، از خداوند طلب باران و رزق حلال می نمایند. این آیین سنتی زیبا با شماره 1060 در لیست میراث معنوی آثار ملی ایران نیز به ثبت رسیده است.

تفرش از دیرباز زادگاه اشخاص بزرگی در عرصه های مختلف علمی، دینی، سیاسی و هنری بوده است و از این جهت نیز می تواند بسیار به خود ببالد. نظامی گنجوی شاعر و نویسنده قرن ششم خورشیدی قطعا یکی از بزرگترین این شخصیت ها است که تفرشی بودنش در اسناد ثابت شده است. بعلاوه میرزا اسماعیل خان لشکر نویس تفرشی نویسنده کتاب نخبه التواریخ را نیز نباید از قلم انداخت.

از علما و روحانیون شاخص تفرش می توان به شیخ طبرسی، میرعلام تفرشی، ملا مراد تفرشی و بسیاری دیگر اشاره نمود. دکتر سید محمود حسابی، پدر علم فیزیک ایران به همراه احمد پارسا، بنیان گذار علم گیاه شناسی در کشور، عباس سحاب، پدر علم کارتوگرافی ایران و جغرافی دان برجسته از مشهورترین اساتید و دانشمندانی هستند که مایه افتخاری برای شهر تفرش به حساب می آیند.

تفرش دارای طیف گوناگونی از غذاهای محلی بسیار لذیذ است. آش گندینه، پتله پلو، گوره ماست، گندله یا کوفته تفرشی، خورشت فسنجان با کشک، دوغ گرمه یا همان کله جوش، ترشی گردو، آبگوشت کشک بادمجان، آبگوشت قرمه سبزی از مهم ترین غذاهای محلی تفرش هشتند. بعلاوه چوپان های منطقه نیز غذایی به نام سنگ داغ دارند که ترکیبی از شیر و سنگ و نان است. در سفر به تفرش حتما غذاهای محلی خوشمزه این شهر را امتحان کنید.

تفرش به سبب تاریخچه کهنی که دارد، جاذبه های تاریخی فراوانی را در دل خود جای داده است که بازدید از آن ها برای علاقه مندان خالی از لطف نیست. چهارطاقی بهاران در روستای گبوران، آرامگاه دکتر حسابی، سنگ نگاره های یازیلی چای، مسجد جامع شش ناو از آثار دوره سلجوقی، قلعه توس در روستای خرازان، آب انبار بلور از آثار دوره قاجار، تکیه زاغرم، بقعه شاهزاده محمد از آثار دوره صفویه، کاروانسرای خانک، خانه میرفخرایی، مقبره میر علام تفرشی و بقعه آقا مومن تفرشی از شاخص ترین آثار تاریخی تفرش هستند.

اما در بخش جاذبه های طبیعی نیز تفرش حرف های زیادی برای گفتن دارد. غار امجک، غار علی خورنده، چشمه آب معدنی گراو، آبشار قطره باران، دره ریزه، رودخانه آب کمر و بسیاری از نقاط دیگر را می توان نام برد. بعلاوه طبیعت روستاهایی همانند جلایر و قلعه محی الدین نیز بسیار زیبا و دل انگیز است و می تواند از دیدنی های تفرش در بخش طبیعی باشد.