علم و شبه علم: مروری بر صدقیت ضرب المثل نمک را خوردن و نمکدان را شکستن - عینک گوچی

به گزارش عینک گوچی، دانشجوی دکتری پژوهش هنر دانشگاه هنر اصفهان و مدرس دانشگاه در یادداشتی با بیان اینکه دنیا حاضر به واسطه برخورداری از دستاوردهای علمی، بُرهه ای شاخص در تاریخ دنیا یا حتی ادوار زمین شناختی است، به نزاع علم و شبه علم اشاره نمود و متذکر شد: شوربختانه شبه علم در کشور ما هواداران زیادی دارد و تجلیات آن را می توان در اختراعات و اکتشافاتی (!) چون اسفنددودکن برقی، فال کامپیوتری یا امثال آن دید.

به گزارش عینک گوچی، ناهید جعفری دهکردی، دانشجوی دکتری پژوهش هنر دانشگاه هنر اصفهان و مدرس دانشگاه به وسیله نگارش یادداشتی با پویش #علمی-شو کرسی یونسکو در ترویج علم همراه شد و نوشت:

شکی نیست که دنیا حاضر به واسطه برخورداری از دستاوردهای علمی، بُرهه ای شاخص در تاریخ دنیا یا حتی ادوار زمین شناختی است. علم چهره دنیا را به طور کلی دگرگون ساخته است: در لحظه ای کوتاه می توان از این کران تا آن کران را طی نمود؛ در آنِ واحد می توان با دورافتاده ترین نقاط زمین ارتباط برقرار ساخت؛ کنجکاوی و پرسش های ذهن کنکاش گر را می توان به کمک اینترنت رفع ساخت؛ بسکمک از مرگ ومیرهای خطرناک قدیمی را به راحتی می توان از بین برد؛ طول عمر را گسترش داد و همه این ها در کنار بهره برداری از رفاه بیشتر، دادورزی، آزادی، دموکراسی و پیشرفت های صنعتی، هنری، ادبی میسر شده است.

این حجم از برخورداری را باید در کنار دورنمای روشنی به آینده دنیای در نظر داشت که ما اینک بخت آن را یافته ایم بدان بنگریم. جدای از انتقادهایی که به پیشرفت های بشری در عصر حاضر می گردد، با اعتماد به نفس و فراغ بال می توان گفت که بشر در مرحله ای ممتاز، از موهبت های یزدانی برخوردار شده است.

با همه این توصیفات، در بیشتر نقاط زمین، مسائلی مطرح می شوند که گویندگان و مدعیان شان، آن ها را در شمار متافیزیک یا فراطبیعی قلمداد می نمایند. شگفت انگیز است که دیده می گردد در محافل علمی و دانشگاهی، از قدرت جادو، آینده بینی، احضار ارواح، زخم چشم یا امثال آن ها سخن می رود و برای مهیج شدن سخنانشان- بی آنکه بدانند - به فیزیک کوانتوم یا ابعاد نامکشوف دنیا علم ارجاع می دهند.

شوربختانه این مسائل در کشور ما هواداران زیادی دارد و تجلیات آن را می توان در اختراعات و اکتشافاتی(!) چون اسفنددودکن برقی، فال کامپیوتری یا امثال آن دید. این است که در مقابل کاخ زیبای علم، ستون تکیده، کج و معوج و دودآگین شبه علم سربرمی افرازد و سودای همسری و رقابت با آن می گذارد. شبه علم، موجب انحراف اذهان نقاد و کنجکاو به سوی خود شده و سرمایه های معنوی جامعه را تباه می سازد.

نزاع علم و شبه علم در جامعه ما، همان ستیز دیرین دنیا فکری ابوریحان بیرونی با امام محمد غزالی است. در یک سوی، علم گرایان و خردورزان ایستاده اند که مشعل دانش و خرد را در تیره ترین اعصار بشری برافروخته نگه داشته و موجب پیشرفت فرهنگ ایرانی و دنیا اسلام شدند و در دیگر سوی، قشریونی صف کشیده اند که از هرگونه پرسش گری برافروخته می شدند و پاسخ همه چیستی ها و کیستی ها را در عالم غیب می دانستند و انتها، همین گروه دوم پیروز آمدند و ما، آنی شدیم که نباید می شدیم.

دفاع از شبه علم در زیر پرتو علم، مصداق همان ضرب المثل فارسی نمک را خوردن و نمکدان را شکستن است. نیک است که یک بار دیگر داده های الهی را قدر بدانیم و دِین خود را به دنیا هستی و دنیا علم ادا کنیم و آن، چیزی نیست جز خردورزی و روشن اندیشی و کوشش در گسترش علم.

به گزارش عینک گوچی، کرسی یونسکو در ترویج علم به منظور مقابله با شبه علم، اخبار غیرعلمی و باورهای غلطی که این روزها پیرامون کرونا ویروس جدید در جامعه منتشر شده، پویشی را به نام #علمی-شو راه اندازی نموده و از همه علاقه مندان به مباحث علمی درست، دعوت می نماید با فراوری و ارسال پیغام های کوتاه صوتی، تصویری و متنی، در راستای جایگزینی اندیشه و رفتار صحیح علمی در جامعه به جای هراس از این بحران، این پویش را کمک نمایند.

کرسی یونسکو در ترویج علم از صاحبنظران، متخصصان و نیک اندیشان دعوت نموده است به وسیله ایمیل کرسی به نشانی [email protected]، صفحه اینستاگرام unescocps و کانال تلگرامی @unescocps به پویش #علمی-شو بپیوندند.