خبرنگاران مهار تهدیدها با اجرای طرح ها در 10 میلیون هکتار منابع طبیعی اصفهان - عینک گوچی

به گزارش عینک گوچی، اصفهان- خبرنگاران - اجرای انواع طرح ها در بیش از 10 میلیون هکتار عرصه های منابع طبیعی طی هشت سال اخیر در اصفهان به اعتقاد کارشناسان گامی مثبت در پایداری و حفاظت محیط زیست، استفاده اصولی از مواهب الهی و جلوگیری از تخریب های مربوط بوده است.

به گزارش عینک گوچی، منابع طبیعی شامل جنگل ها، مراتع، دشت و بیابان، منابع آبی، کوهستان ها و رودخانه ها همه و همه ارزشمندترین دارایی های طبیعی به شمار می فرایند که باید در کنار حفاظت اصولی و جلوگیری از تخریب آنها از مواهب و مزایایشان به درستی بهره برد.

کارشناسان معتقدند که پیشرفت یک کشور ارتباط مستقیم با پایداری و توسعه عرصه های طبیعی آن کشور دارد زیرا برای مثال معادن که پیش نیاز بسکمک از صنایع تولیدی به شمار می فرایند خود جزو منابع طبیعی محسوب می شوند و در کنار استفاده عقلانی و منصفانه از آن باید از خرابکاری بیش از حد در طبیعت جلوگیری شود.

توسعه و حفاظت از منابع طبیعی به باور پژوهشگران منابع طبیعی و آبخیزداری، پیش نیاز و بستری برای پیشرفت در سایر بخش ها نظیر کشاورزی، صنعت و اقتصاد است و بهبود صنایعی مانند دامپروری، کشت گیاهان دارویی و انواع زراعت ارتباط مستقیم با حفظ عرصه های طبیعی دارد و بدون نگهداری مناسب و توسعه این بخش، ارتقا در سایر حوزه ها مقدور نیست.

منابع طبیعی از جمله ثروت های اصلی یک سرزمین به شمار می رود که نقش کلیدی در ایجاد زیستگاه حیات وحش، حفظ گونه های گیاهی و جانوری، تولید اکسیژن، جذب دی اکسید کربن، کاهش آلودگی، کنترل ریزگردها، حفظ خاک و جلوگیری از فرسایش ایفا می کند.

برنامه ریزی و طرح های مرتبط در این بخش برای حفظ و احیای منابع طبیعی از جمله اقدامات دولت یازدهم و دوازهم بود.

اجرای طرح های گسترده مربوط به منابع طبیعی و آبخیزداری در سال های اخیر افزایش یافت و در بخش های مختلف مانند آبخیزداری، حفاظت از جنگل ها و مراتع، بیابان زدایی، کشت گیاهان دارویی طرح های متعددی پیاده سازی شد.

برای مثال سال گذشته 18 راهبرد مدیریتی در سال جهش تولید برای مدیریت جنگل ها تدوین شد که 9 محور آن در ماه های گذشته انجام گرفت و فرایند آن همچنان ادامه دارد.

یا در مثالی دیگر سال قبل یک هزار و 200 میلیارد تومان در راستای حفاظت از منابع طبیعی کشور با اجرای یک برنامه جامع هزینه شد.

و اما نگاهی به شرایط استان اصفهان از حیث عرصه های طبیعی حاکیست که این خطه به مرکزیت شهرستان اصفهان با 24 شهرستان، مساحتی معادل 10.7 میلیون هکتار دارد که بیش از 90 درصد از این مساحت را معادل 9.8 میلیون هکتار عرصه های منابع طبیعی و ملی و از این میزان حدود 403 هزار هکتار جنگل معادل (4 درصد)، 6 میلیون هکتار مرتع معادل (64 درصد) و سه میلیون هکتار بیابان معادل (32 درصد) در بر گرفته است.

جنگل های استان اصفهان بطور عمده در 2 شهرستان فریدونشهر با 40 هزار هکتار و سمیرم با 25 هزار هکتار پراکنده است و سرانه جنگل درکمتر از 0.1 هکتار است اما با وجود سطح به نسبت کم از تنوع گونه ای خوبی (35 گونه درختی ودرختچه ای) برخوردار است.

این استان از نظر تقسیم بندی نواحی رویشی در 2 ناحیه رویشی زاگرسی و ایران تورانی قرار گرفته که ناحیه رویشی زاگرسی غرب و جنوب استان را شامل می شود و بقیه مناطق استان جزو ناحیه رویشی ایرانی تورانی است.

این استان واقع در مرکز کشور دارای اقلیم خشک و نیمه خشک است و از این پهنه 3.2 میلیون هکتار معادل 32 درصد سطح استان را اراضی بیابانی و شنزار تشکیل داده است که به طور عمده در بخش های شاقتصادی و شرقی آن پراکنده است.

در این خطه در هشت سال گذشته طرح های مختلف حوزه منابع طبیعی در بخش های گوناگون مانند حدنگاری، توسعه جنگل، آبخیزداری و غیره انجام گرفت.

اجرای 594 هزار هکتار عملیات آبخیزداری

اجرای 594 هزار و 139 هکتار عملیات آبخیزداری در مدت فعالیت دولت تدبیر و امید در اصفهان و افزایش سالانه نقش شایانی در استحصال آب و مهار سیلاب ها ایفا کرده است.

اجرای عملیات آبخیزداری در حوزه آبخیز سدها و حوزه های سایر مناطق در سال های فعالیت دولت تدبیر و امید نسبت به قبل افزایش و به نوعی جهش پیدا کرد و در ابعاد مختلف و در شهرستان های استان اصفهان بیش از قبل اجرا شد.

به طور تقریبی از سال 92 تا 99 از سال با افزایش تعداد و مساحت طرح هایی آبخیزداری در استان روبرو بوده ایم.

مطابق با جدول عملکرد بخش آبخیزداری اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری در سال 92 ، 35 هزار در سال 93 ، 69 هزار در سال94، 54 هزار هکتار عملیات انجام گرفت.

در سال 95 این میزان به حدود 37 هزار هکتار رسید و در سال 96 ، 69 هزار هکتار عملیات انجام گرفت.

بررسی آمار مذکور از افزایش چشمگیر تعداد طرح ها و مساحت انجام آنها در سه سال اخیر حکایت دارد به این ترتیب که در سال 97 بالغ بر 86 هزار در سال قبل124 هزار و در سال 99 افزون بر 117 هزار هکتار طرح های آبخیزداری در استان اصفهان اجرا شده است.

از سوی دیگر نباید اهمیت مطالعات آبخیزداری را از یاد برد، مطالعات آبخیزداری موجب می شود تا برای اولویت بندی، برنامه ریزی، تخصیص اعتبارات و آغاز عملیات اجرایی اقدامات بهتری بهتری انجام دهیم تا در زمان کمتری شمار بیشتری از پروژه ها در گستره ای بالاتر اجرا شود.

در حدود سه سال اخیر مطالعات آبخیزداری برای 426 هزار هکتار از عرصه های طبیعی این استان اجرا شده است،.

به تاکید عضو هیات علمی و رییس دانشکده منابع طبیعی دانشگاه صنعتی اصفهان، اجرای طرح های آبخیزداری بویژه در مناطق کویری استان از اهمیت بالایی برخوردار است زیرا بر مبنای تجارب گذشته احتمال وقوع سیل و سیلاب در این مناطق بالاست.

سعید سلطانی در گفت و گو با عینک گوچی اضافه کرد: از سوی دیگر شمار طرح های آبخیزداری در بالادست منابع آبی نباید به حدی باشد که در پایین دست به مشکل روبه رو شویم.

وی با اشاره به اجرای چنین طرح هایی برای بهره مندی هرچه بیشتر از منابع آبی گفت: توجه به مناطق بحرانی و اجرای طرح های متناسب به کاهش خطرات کمک می کند و زمینه استحصال آب و تغذیه سفره های آب زیرزمینی را فراهم خواهد کرد.

بیابانزدایی نیازی ضروری در اصفهان

انجام مطالعات طرح های بیابان زدایی، نهالکاری در مناطق بیابانی، اجرای پروژه هایی مشارکتی با مردم، مالچ پاشی و احداث بادشکن در طول فعالیت دولت یازددهم و دوازدهم از خطر گسترش کویر و چالش های حاصل از آن در استان اصفهان کاسته است.

معاون فنی و رییس اداره بیابان اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری اصفهان گفت: تا به امروز بیش از 308 هزار هکتار از کانون های بحرانی فرسایش بادی در استان تبدیل به جنگل های دست کاشت شده است که حدود 15 درصد جنگل های بیابانی دست کاشت کشور را تشکیل می دهد.

حسینعلی نریمانی در گفت و گو با عینک گوچی اظهارداشت: مطالعه طرح های بیابان زدایی در 970 هزار هکتار، مالچ پاشی 31 هزار هکتار، احداث بادشکن در یک هزار و 100 کیلومتر و اجرای پروژه های مشارکتی با مردم در چهار هزار و 500 هکتار دیگر اقداماتی به شمار می رود که این سال ها اجرا شده است.

وی اضافه کرد: مطالعات و تهیه طرح های مدیریت مناطق بیابانی و مدیریت جنگل های دست کاشت و کانون های بحران فرسایش بادی به منظور ارائه راهکارهای و پیشنهادهای اجرایی با اصول علمی ، اجرای عملیات بیولوژیک بیابان زدایی مشتمل بر نهال کاری و بذرپاشی با گونه های مقاوم به شرایط محیطی مناطق، تولید نهال گونه های مقاوم به خشکی و شرایط بیابانی و اجرای عملیات مالچ پاشی در مواردی که احیای بیولوژیک منطقه امکان پذیر نیست از جمله اقداماتی است که در سال های گذشته در این منطقه اجرا شده است.

معاون فنی و رییس اداره بیابان اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری اصفهان احداث انواع بادشکن در مناطق حساس به فرسایش بادی و نهال کاری در بادپناه آن، برگزاری کمیته های مشورتی با حضور استادان دانشگاه و محققان فعال در زمینه مقابله با بیابان زایی و فرسایش بادی و مشارکت و همکاری در طرح های تحقیقاتی به منظور ارائه راهکارهای بهتر و علمی در زمینه مقابله با پدیده بیابان زایی و احیای مناطق بیابانی را از دیگر موارد مرتبط با مقوله بیابان زدایی در استان برشمرد.

نریمانی شرح داد: از لحاظ اعتبارات تخصیص یافته برای اجرای طرح های بیابان زدایی در مقایسه سال های 98 و 96، رشد 43 برابری را در طرح های بیابان زدایی مشاهده می کنیم این معنا که 430 میلیارد ریال سال 98 برای این طرح ها در اصفهان اختصاص یافت و این در حالی است که این رقم در سال 96 حدود 10 میلیارد ریال بود.

اجرای طرح مرتعداری و بهبود و اصلاح مراتع 5.8 میلون هکتار

انواع طرح مرتعداری بهبود و اصلاح در این سال ها با هدف افزایش بهره وری و حفظ این داشته های طبیعی ارزشمند در این استان اجرا شده است.

شتاب در تحقق مدیریت پایدار و بهره برداری اصولی از مراتع را از دیگر اهداف اجرای طرح نامبرده در قالب عملیات احیا و اصلاح مراتع و واگذاری به بهره برداران بوده اجرای طرح های مرتعداری در هشت سال اخیر در مقایسه با گذشته رشد قابل توجهی پیدا کرد که نشان از توجه به این بخش دارد.

حفظ مراتع و جلوگیری از تبدیل آنها به مناطق بی استفاده و بیابانی از لحاظ اقتصادی هم سودمند است زیرا احیای هر هکتار مرتع بالغ بر 500 هزار تومان هزینه دارد اما برای احیای هر هکتار بیابان باید بیش از 6 میلیون تومان هزینه کرد.

از سوی دیگر به دیدگاه کارشناسان جلوگیری از چرای مفرط دام و احیای مراتعی که از لحاظ پوشش به سمت فقیر شدن می فرایند ضروری است.

طرح های مرتبط با جنگل در 115 هزار هکتار

جلوگیری از فرسایش خاک و زمین، حفظ زیستگاه جانوران، تولید اکسیژن و مقابله با آلودگی هوا از جمله اهداف کشت نهال و توسعه پوشش گیاهی به شمار می رود.

اجرای طرح های جنگلکاری در استان با موضوع گیاهان سازگار با آب و هوای خشک و نیمه خشک مانند اسکوپاریا (نوعی درخت بادام)، اقاقیا، توت، زبان گنجشک انجام می گیرد.

پروژه های حدنگاری، ممیزی اراضی و تفکیک مستثنیات 4.6 میلیون هکتار

هدف اصلی از اجرای طرح حفاظتی حدنگاری پیشگیری از جعل اسناد اراضی ملی و دولتی و جلوگیری از زمین خواری است و تثبیت قطعی مالکیت دولت، تضمین سرمایه گذاری در اراضی و شفاف سازی در پاسخگویی به استعلام اشخاص حقیقی و حقوقی از دیگر مزایای اینگونه طرح ها به شمار می رود.

هزینه هر هکتار حدنگاری بطور متوسط سه تا چهار هزار تومان است که البته با مشارکت اداره ثبت این میزان را کاهش یافت.

از حیث اجرای طرح های مرتبط با حدنگاری، اصفهان به همراه 2 استان دیگر بهترین عملکرد را نسبت به سایر استان ها داشته است.

استان اصفهان 24 شهرستان و بیش از پنج میلیون نفر جمعیت دارد.